Διαχείριση Έργων:

Στο πέλαγο με βάρκα την ελπίδα...

πτυχιούχοι μηχανικοί και κατασκευαστές

Πλουσιότερη από πέρυσι η διημερίδα των ΔΠΘ - ΤΕΕ, επανέφερε στο προσκήνιο τον προβληματισμό

για την «ανεπάρκεια made in Greece» στον τομέα της διαχείρισης έργων

Μίλησαν στον Πτθ:

· Πάρις Παντουβόκης, Επίκουρος Καθηγητής Μετσόβειου Πολυτεχνείου: «Είναι ανάγκη να...»

· Κώστας Αναγνωστόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Δημοκριτείου Πανεπιστημίου: «Είναι ανάγκη να...»

· Κων/νος Σιμόπουλος, Πρύτανης Δημοκριτείου Πανεπιστημίου: «Είναι ανάγκη να...»

· Ζήσης Πεχλιβάνης, Σταύρος Ανταβίδης, Γιώργος Λίττας, φοιτητές Πολυτεχνικής Σχολής Δημοκριτείου Πανεπιστημίου: «Με τρομάζει το γεγονός ότι...»

«Η πράξη από τη θεωρία έχει πολύ μεγάλη διαφορά»: η διαπίστωση αφορά στη σχέση Εφαρμοσμένης Γνώσης και Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης στον τομέα των έργων στην Ελλάδα και δεν είναι η πρώτη φορά που εκφέρεται από ανθρώπους οι οποίοι με τον ένα ή άλλο τρόπο εμπλέκονται σ' αυτόν... Αν με την ημερίδα που πραγματοποιήθηκε πέρυσι τέτοιον καιρό, το ΔΠΘ και το ΤΕΕ εισήγαγαν, για πρώτη φορά στα «εντός και επί ταυτά», τον προβληματισμό περί νέων απαιτήσεων στην παραγωγή έργων οι οποίες ακούουν στο όνομα «διαχείριση», στη φετινή διημερίδα - πλέον - επιβεβαιώθηκε μέχρις απογοήτευσης η «μακαριότητα» στην οποία ζει ένα πολύ μεγάλο τμήμα του συστήματος των συντελεστών στην παραγωγή και διαχείριση των έργων (από την Πολιτεία μέχρι και τους εργολήπτες, τους καθηγητές ή τους φοιτητές). Και αν ο κ. Αναγνωστόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής του Δημοκριτείου και ένας από τους πρωτεργάτες της διημερίδας, δηλώνει στον ΠτΘ ότι «η προσπάθεια είναι στην αρχή ακόμη» όταν ερωτάται για το εύρος της συμμετοχής στην «συστηματική προσπάθεια διάδοσης των σύγχρονων μεθόδων διαχείρισης έργων στην Περιφέρεια» που αναγνωρίσθηκε κατά την περυσινή εκδήλωση ως απόλυτη αναγκαιότητα- αλλά βλέπουμε να φέρεται εις πέρας για δεύτερη χρονιά μόνον από τους... συνήθεις «ύποπτους» (εκ ΔΠΘ & ΤΕΕ), και αν ο κ. Παντουβάκης, Επίκουρος Καθηγητής του Μετσοβείου δηλώνει «το ότι έπρεπε όλα αυτά τα πράγματα να είχαν συμβεί εδώ και δεκαπέντε χρόνια, δεν είναι επαρκής δικαιολογία για να μην κάνουμε τίποτε και τώρα», και αν ο κ. Σιμόπουλος, απερχόμενος Πρύτανης του ΔΠΘ μιλάει για την εποχή της βιονοημοσύνης που πρώτοι την έλευσή της δεν «οσφραίνονται» ως θα 'πρεπε οι διδάσκαλοι και εκπαιδευτές των αυριανών «διαχειριστών» πάσης φύσεως έργων, οι φοιτητές που προσήλθαν και παρακολούθησαν τις εργασίες του συνεδρίου έδωσαν το στίγμα της σημερινής κατάστασης στο χώρο τους (εντός και εκτός πανεπιστημιακών τειχών), απλώς εκφράζοντας την έκπληξή τους για την ύπαρξη του ...θαυμαστού - άγνωστου κόσμου του «ωκεανού» πληροφοριών πάνω στη διαχείριση έργων με σύγχρονες μεθόδους και πρότυπα, και το φόβο τους για το τι μπορεί να τους περιμένει όταν αύριο – μεθαύριο βρεθούν αντιμέτωποι με τη γοητεία και τους κινδύνους αυτού του «ωκεανού»... Συμπερασματικά, θα μπορούσε να πει κανείς ότι, η αξιόλογη διετής προσπάθεια του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου και του ΤΕΕ Θράκης και Αν. Μακεδονίας, να συμβάλουν στη διάδοση της πληροφορίας που αφορά στην διαχείριση έργων, είναι πολυσήμαντη καθώς ταυτόχρονα, επιχειρεί να εμβολίσει την κρατούσα νοοτροπία που θέλει «μακάριους τους πιστούς τη παραδόσει» η οποία αγνοεί τις διεθνείς εξελίξεις στον τομέα αυτό.

Ως εκ τούτου, τα βήματα που γίνονται είναι εναγώνια, πλην αργού ρυθμού. Με αυτά τα δεδομένα, μπορεί να ερμηνευθεί και η «επιθετική» στρατηγική που βλέπουμε να ακολουθούν οι διοργανωτές στην διάχυση της εξειδικευμένης πληροφορίας «διαχείρισης έργων»: η πρώτη επαφή περιέγραψε και δημοσιοποίησε το μέγεθος του προβλήματος, η δεύτερη κατοχύρωσε την αναγκαία «συνέχεια» στην υπόμνησή του προς άπαντες τους εμπλεκόμενους και «σοκάρισε» τους εκκολαπτόμενους με την εμμονή στην παρουσίαση απαιτητικών συστημάτων και μεθόδων που βρίσκουν την εφαρμογή τους στα μεγάλα έργα... Οι διεργασίες έχουν πυροδοτηθεί: ο προβληματισμός είναι όχι μόνο εντονότερος αλλά και ευρύτερος. Στόχος, όπως μας λέει ο κ. Αναγνωστόπουλος, είναι αυτή η εκδήλωση να καθιερωθεί ως θεσμός. Ένας θεσμός που θα λειτουργήσει αφενός«κεντρομόλα» ως προς την νέα πληροφορία και την καινοτόμα εφαρμογή - που θα προκαλέσουν αλυσιδωτές αλλαγές προσαρμογής των εμπλεκόμενων φορέων και δομών στην πραγματικότητα (η οποία όσον αφορά τη διαχείριση έργων, είναι μία και είναι εξελισσόμενη) - αφετέρου «φυγόκεντρα» ως προς τους ορίζοντες απασχόλησης και εξέλιξης που υπάρχουν για τους πτυχιούχους «μαθητευόμενους μάγους» της Πολυτεχνικής.. Στο πλαίσιο αυτό, η πρόθεση να ασχοληθεί το συνέδριο που θα διεξαχθεί του χρόνου, με τη διαχείριση μικρότερης κλίμακας έργων που αφορούν σης μικρομεσαίες επιχειρήσεις (κυρίως τεχνικές) οι οποίες και δραστηριοποιούνται στην περιοχή μας, θα ικανοποιήσει ένα όλο και διογκούμενο αίτημα του κλάδου των κατασκευαστών που, κατά τα φαινόμενα αλλά και τα λεχθέντα των αξιότιμων εισηγητών της διημερίδας, εξακολουθεί σε μεγάλο ποσοστό, να αντιλαμβάνεται μονοδιάστατα την έννοια του «εκσυγχρονισμού». Όντας σε «εν οίκω» επίπεδο, αναμένεται ότι ζητήματα που σχετίζονται με την ευθύνη και την προσαρμογή της εκπαιδευτικής διαδικασίας και της αγοράς εργασίας στα νέα δεδομένα, θα τεθούν επιτακτικά και παραγωγικά: η ευαισθητοποίηση πάνω στο θέμα της «διαχείρισης έργων, προφανώς αφορά πολύ περισσότερους από αυτούς που είθισται να παρακολουθούν εκδηλώσεις όπως αυτή των ΔΠΘ - ΤΕΕ, αφού όπως προέκυψε από τις εργασίες της διημερίδας δεν είναι ατομικό ζήτημα προαιρετικής διάθεσης για «επιμόρφωση» αλλά σύγχρονη αναγκαιότητα συλλογικής «διαχείρισης» αυτών των δεδομένων που προσδιορίζουν τις παγκόσμιες εξελίξεις στην επιστήμη, την οικονομία και την κοινωνία.

Στη λήξη των εργασιών...

Υπό το βάρος των «ελλειμμάτων»

Οι περιγραφές και οι αναλύσεις των μεθόδων που εφαρμόζονται στη διαχείριση κατασκευής και ελέγχου μεγάλων έργων (από τη Ζεύξη Ρίου - Αντιρρίου μέχρι και το Γ ΚΠΣ), συγκέντρωσαν σαφώς το ενδιαφέρον των ειδικών και άφησαν με ...το στόμα ανοικτό τους φοιτητές που έμειναν μέχρι τέλους στην αίθουσα του Αμφιθεάτρου της Πολυτεχνικής Σχολής. Το στοιχείο όμως που βρίσκεται στην καρδιά όλων όσων έλαβαν χώρα το διήμερο 16 και 17 του μηνός στην Ξάνθη, είναι ο, πολιτικής σημασίας, λόγος που περισσότερο ή λιγότερο εμφανώς, αρθρώθηκε ή ανιχνεύθηκε στις, τοποθετήσεις αυτών που συμμετείχαν είτε από το βήμα είτε από τα έδρανα της διημερίδας. Ο ΠτΘ επιχειρώντας μια προσέγγιση αυτής της διάστασης, μίλησε στους: Πάρη Πσντουβάκη, Επίκουρο Καθηγητή του ΜΠΕ (Τομέας Προγραμματισμού & Διαχείρισης Τεχνικών Έργων) ο οποίος έθεσε στην εισήγησή του το ζήτημα της ενεργού εμπλοκής των Πανεπιστημίων σε διεργασίες εξοικείωσης των Ελλήνων κατασκευαστών με την αποκτημένη διεθνή γνώση και πείρα και μίλησε στον ΠτΘ για την ζεύξη παρεχόμενης εκπαίδευσης - αγοράς εργασίας, Κώστα Αναγνωστόπουλο, Επίκουρο Καθηγητή του ΔΠΘ ο οποίος μας μίλησε για τις δυνατότητες συνεργασίας Πανεπιστημίου και ιδιωτικού τομέα σε θέματα διαχείρισης έργων αλλά και τις δυσοίωνες προοπτικές που διαφαίνονται για τον κλάδο μετά το 2006, τον Κων/νο Σιμόπουλο, απερχόμενο Πρύτανη του ΔΠΘ ο οποίος ξεκάθαρα τοποθετήθηκε υπέρ της αναμόρφωσης των προγραμμάτων σπουδών και των διατμηματικών - προπτυχιακών - συνεργασιών, και τους Ζήση Πεχλιβάνη, Σταύρο Avταβίδη και Γιώργο Λίττα, φοιτητές στην Πολυτεχνική Σχολή του ΔΠΘ οι οποίοι μας μετέφεραν την αγωνία τους για το, αγνώστων διαστάσεων και απαιτήσεων, επαγγελματικό τους μέλλον...

ΟΙ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ

Πάρης Παντουβάκης

ΠτΘ: Μιλήσατε για την ανάγκη στροφής των πτυχιούχων προς νέες τεχνολογίες για να είναι ανταγωνιστικοί και οι ίδιοι και ο κλάδος των. κατασκευών. Η ΠΕΔΜΕΔΕ όμως έχει να επισημάνει – και το έκανε στην περυσινή ημερίδα- πως οι πτυχιούχοι «επιμορφώνονται» ουσιαστικά στα εργοτάξια των κατασκευαστικών εταιρειών που σημαίνει μεγάλη ανεπάρκεια γνώσεων ακόμη και σε σχέση με το προ δεκαετίας παρελθόν πόσο μάλλον με τις νέες τεχνολογίες που λέτε... Η νέα γνώση δεν πρέπει να προέλθει από τα ίδια τα Πανεπιστήμια;

Απ.: Θίγετε ένα μεγάλο θέμα που είναι θέμα πόρων. Για να δημιουργηθούν οι κατάλληλες υποδομές στα Πανεπιστήμια χρειάζονται πάρα πολλά χρήματα. Τα οποία κάπως θα πρέπει να βρεθούν. Διότι αν η τεχνολογία είναι η κατεύθυνση, η τεχνολογία κοστίζει για να μετέχει ς σ' αυτήν και για να εκπαιδευτείς σ' αυτήν. Μετέχοντας και στην Επιτροπή Προπτυχιακών στο Πολυτεχνείο, έχω ζήσει την εμπειρία της δυσκολίας διδασκαλίας του autocad στους φοιτητές. Έχουμε εκατοντάδες φοιτητές και αυτό σημαίνει μια υποδομή αρκετών εκατομμυρίων. Τα χρήματα αυτά δεν υπάρχουν. Εγώ νομίζω ότι η λύση θα πρέπει να είναι το ενδιαφέρον των ανθρώπων που έχουν χρήματα γιατί μετέχουν στα μεγάλα έργα, δηλαδή της κατασκευαστικής βιομηχανίας. Θα ήθελα να πω πως και στο εξωτερικό τα προβλήματα των χρημάτων είναι ίδια με εδώ. Στην Αγγλία έχουν αρχίσει και αναπτύσσουν βιομηχανική εκπαίδευση. Δηλαδή, μεγάλοι εργολάβοι χρηματοδοτούν το πανεπιστήμιο, για να κάνουν την εκπαίδευση που θέλουν αυτοί. Επίσης στο ΜΙΤ, ένα πολύ μεγάλο Πολυτεχνείο, έχουν στήσει εργαστήρια με καθαρά χρηματοδότηση από τον ιδιωτικό τομέα. Στη χώρα μας υπάρχει ένα θέμα νομικό βεβαίως αλλά κάπως θα πρέπει να λυθεί. Υπάρχει πρόβλημα πόρων. Και δεν μπορούμε να τα περιμένουμε όλα από το κράτος. Με την έννοια ότι το ενδιαφέρον των καλά εκπαιδευμένων στελεχών είναι, κυρίως, θέμα της οικονομίας. Η Παιδεία για λόγους πολιτικούς, κοινωνικούς κλπ έχει το χαρακτήρα της δωρεάν παιδείας, αλλά αυτό δεν πρέπει να μας περιορίζει στα θέματα τεχνολογικής αιχμής, γιατί σε άλλη περίπτωση θα μείνουμε πίσω. Εδώ, όλοι μας έχουμε κάποιο ρόλο. Το κράτος έχει το σημαντικότερο διότι το κράτος είναι εκείνο που νομοθετεί. Και όλοι οι υπόλοιποι ακολουθούμε τη νομοθεσία, δεν μπορούμε να ξεφύγουμε. Και τα Πανεπιστήμια έχουν ρόλο διότι είναι και δική τους ευθύνη το επίπεδο σπουδών που παρέχουν. Αλλά και η βιομηχανία θα έπρεπε να είναι πολύ κοντύτερα σ' αυτό και να επενδύει κάποιους πόρους της - ένα μικρό ποσοστό – και στην εκπαίδευση και στη συνεχιζόμενη κατάρτιση διότι είναι εκείνη που θα χρειαστεί τα στελέχη αυτά μετά.

ΠτΘ: Αν σας ζητούσα να κάνετε μια πρόβλεψη για την μετά Γ ΚΠΣ εποχή στον κατασκευαστικό τομέα, ποια θα ήταν αυτή; Τι συνέπειες κινδυνεύει να υποστεί αν δεν προσαρμοστεί;

Απ.: Βλέπω άλλες χώρες βαλκανικές, όπως η Σλοβενία, η Κροατία, Τουρκία κ.α., που έχουν ξεκινήσει πολύ νωρίτερα από εμάς. Πιστεύω ότι μάλλον έχουμε καθυστερήσει αρκετά. Έπρεπε όλα αυτά τα πράγματα να έχουν συμβεί εδώ και δεκαπέντε χρόνιο. Όμως αυτό δεν είναι επαρκής δικαιολογία για να μην κάνουμε τίποτα και τώρα.

Οι συνέπειες που με ρωτάτε, θα είναι μάλλον απογοητευτικές. Και θα είναι συνέπειες τις οποίες θα νιώσουμε όλοι την επόμενη πενταετία ή την επόμενη δεκαετία. Όταν λοιπόν τελειώσουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες, τελειώσουν τα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης, τελειώσουν τα μεγάλα έργα υποδομής στη χώρα μας, θα έχουμε δύο κατευθύνσεις: είτε να περάσουμε σε πλέον ανταγωνιστικές αγορές (της Ε.Ε. και αλλού) είτε να καταδικάσουμε τον κλάδο των τεχνικών έργων σε μαρασμό. Αυτή η τάση σημαίνει ανεργία, που σημαίνει ετεροαπασχόληση που σημαίνει μεγάλα κοινωνικά προβλήματα. Νομίζω, ωστόσο, ότι παρά το γεγονός πως είμαστε «πίσω» από τις εξελίξεις, υπάρχει σχετικά ακόμα χρόνος για να διορθώσουμε την κατάσταση όσο μπορούμε. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο πολιτικό. Είναι και επιστημονικό και τεχνικό και είναι και θέμα κουλτούρας. Αυτά πρέπει να προσέξουμε και να επιταχύνουμε.

ΠτΘ: Επισημάνατε στην εισήγησή σας διάφορα πράγματα - όπως η «τράπεζα» διεθνούς βιβλιογραφίας, η βάση δεδομένων με τις εξελίξεις στο διεθνές σκηνικό πάνω στη διαχείριση τεχνικών έργων - που λείπουν από την Ελλάδα και επιχειρεί να δημιουργήσει το ΕΜΠ. Με άλλα λόγια, είπατε ότι στα συνέδρια που γίνονται, ουσιαστικά «ανακυκλώνεται» η εγχώρια γνώση. Δεν εισάγουμε καινούρια;

Απ.: Είναι ανάγκη να κάνουμε ένα επιστημονικό συνέδριο διεθνούς εμβέλειας στην Ελλάδα. Σήμερα έχουμε πολύ λίγες επαφές με το εξωτερικό. Επειδή η διαχείριση έργου είναι ένα θέμα που αφορά τους πάντες διότι καταλήγει σε κάποια πρότυπα τα οποία είναι διεθνή, η Ελλάδα θα πρέπει να έχει πολύ ενεργότερη συμμετοχή σ' αυτά. Μέρος αυτής της προσπάθειας θα ήταν και η διοργάνωση ενός διεθνούς συνεδρίου- στόχος όχι πολύ φιλόδοξος αν σκεφτούμε ότι άλλα κράτη όπως η Σλοβενία, η Κροατία και η Ρωσία, με πολύ μικρότερη ιστορία σ' αυτά τα πράγματα έχουν διοργανώσει με επιτυχία τέτοια διεθνή συνέδρια. Το ΕΜΠ έχει καταθέσει την πρόταση να έρθει στην Ελλάδα το Construction in the Twenty First Century (CITC) - που είναι μια αμερικάνικη πρωτοβουλία. Η πρώτη διοργάνωση έγινε στο Μαϊάμι, και η δεύτερη είναι προγραμματισμένη για το Χογκ Κογκ. Η πρότασή μας λέει ότι, αν - λόγω της Οδηγίας της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας- δεν καταστεί εφικτή η διοργάνωση εκεί, είμαστε πρόθυμοι να το διοργανώσουμε εμείς. Αυτή η επιδίωξη θα πρέπει να υποστηριχθεί όχι μόνο από συναδέλφους - που την υποστηρίζουν - αλλά και από ανθρώπους στις κατασκευαστικές εταιρείες και να βοηθήσουν στη συνδιοργάνωση αυτού του συνεδρίου που νομίζω ότι θα εξυπηρετήσει τους σκοπούς της προόδου του αντικειμένου της διαχείρισης έργων στην Ελλάδα.

Κώστας Αναγνωστόποuλος

ΠτΘ: Κάνοντας μια αποτίμηση της διημερίδας κ. Αναγνωστόπουλε, μένετε ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα;

Απ.: Είμαστε πάρα πολύ ικανοποιημένοι Σε σχέση με την προηγούμενη, είχαμε υπερδιπλάσιες συμμετοχές. Αυτό το αποδίδω καταρχήν στην προσπάθεια που έγινε πέρυσι, η οποία κρίθηκε απ' όλους πολύ επιτυχημένη και δημιούργησε μία πρώτη ατμόσφαιρα γύρω από τη διαχείριση έργων. Δεύτερον, στα σημαντικότατα στελέχη της παραγωγής που συμμετείχαν φέτος στη διοργάνωση ως ομιλητές. Και ένας τρίτος γενικότερος λόγος είναι ότι αρχίζει και ωριμάζει η ιδέα ότι τα έργα θα πρέπει να τα διαχειριστούμε πλέον με σύγχρονες μεθόδους και τεχνικές.

ΠτΘ: Στην περυσινή ημερίδα, μεταξύ όλων των άλλων είχε τονισθεί ότι η επάρκεια του επιστημονικού δυναμικού συνιστά βασικό στοιχείο μιας αξιόπιστης διαχείρισης. Και επειδή αμφισβητήθηκε πολύ η «επάρκεια» αυτή, υπήρξε μία δημόσια πρόταση και συμφωνία μεταξύ ΔΠΘ και ΠΕΔΜΕΔΕ για συνεργασία, με σκοπό την άμβλυνση της διαφοράς μεταξύ θεωρίας και πράξης. Έφερε αποτελέσματα αυτή η συνεργασία;

Απ.: Αυτή η συνεργασία είναι αλήθεια πως προχωράει με πολύ αργούς ρυθμούς... Αυτή καθαυτή όμως η εκδήλωση, το ότι φέραμε ανθρώπους κατευθείαν από την πράξη και μάλιστα κορυφαία στελέχη του κατασκευαστικού κλάδου και όχι μόνο, δημιουργεί μια σχέση ανάμεσα στο Πολυτεχνείο και στον πραγματικό κόσμο των επιχειρήσεων, που ευελπιστούμε ότι θα αλλάξει μια σειρά από εδραιωμένες αντιλήψεις και νοοτροπίες οι οποίες επικρατούν μέσα στο Πολυτεχνείο - καλώς ή κακώς δεν είναι της ώρας να το εξετάσουμε - ώστε η διαχείριση έργων γενικά και ειδικότερα η διαχείριση τεχνικών έργων να αποκτήσει μια καινούρια δυναμική ή μάλλον να αποκτήσει τη δυναμική που είναι η πρέπουσα για τις σημερινές απαιτήσεις της εθνικής οικονομίας και πολύ περισσότερο για τις απαιτήσεις από το 2006 και μετά που θα τελειώσουν τα μεγάλα έργα και οι ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες θα αναγκαστούν πλέον να βγουν έξω από τα σύνορα της χώρας για να αντέξουν στον ανταγωνισμό από τη μια και από την άλλη για να βρουν νέες δουλειές.

ΠτΘ: Ακούσαμε νωρίτερα ότι από το Μετσόβειο προωθείται πρόταση για δημιουργία Κοινού Πανεπιστημιακού Προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών με άλλα έξι αμερικανικά και ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια πάνω στη διαχείριση τεχνικών έργων, Να θέσουμε τον δάκτυλον επί των τύπων των ήλων; Τι κάνει το ΔΠθ;

Απ.: Καταρχήν συμφωνώ με τον συνάδελφο ότι στην Ελλάδα είμαστε πίσω... Δεν πρέπει να κρυφτούμε πίσω από το δάκτυλό μας... Ωστόσο θα πρέπει να πω ότι εμείς εδώ στο Δημοκρίτειο διδάσκουμε, για παράδειγμα διαχείριση έργων με υπολογιστή, από το 1990 - είναι ένα μάθημα το οποίο είχα εισαγάγει εγώ. Αυτό σημαίνει ότι ολόκληρες γενιές φοιτητών κάθε χρόνο, τουλάχιστον είχαν πληκτρολογήσει ένα έργο στον υπολογιστή και είχαν κάνει το πρόγραμμά του. Δεν ισχυρίζομαι σε καμία περίπτωση ότι αυτό είναι η διαχείριση έργων, αλλά εν πάση περιπώσει δεν πρέπει να υποτιμούμε και κάποιες προσπάθειες οι οποίες γίνανε.

Ωστόσο είναι φανερό ότι πρέπει να γίνουν πάρα πολλά πράγματα. Εμείς στο Δημοκρίτειο, μιλούμε όχι απλώς για διαχείριση τεχνικών έργων αλλά για διαχείριση έργων γενικά. Δηλαδή, έργα τεχνικά, έργα πληροφορικής ή διαχείριση μιας μεγάλης πολιτιστικής εκδήλωσης, κ.α. Όλα αυτά για μας είναι έργα τα οποία οφείλουμε να τα διαχειριστούμε με τις σύγχρονες μεθόδους. Από αυτή την άποψη νομίζω ότι το Δημοκρίτειο είναι πάρα πολύ καλά πλασαρισμένο σε σχέση με άλλα ανάλογα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Βέβαια, πρέπει να γίνουν πολλά και αυτές οι διημερίδες που οργανώνουμε και που ελπίζουμε ότι θα γίνουν ένας θεσμός - σκοπεύουμε κάθε χρόνο να κάνουμε μία τέτοια εκδήλωσn - που θα προωθήσει τη γνώση αλλά κυρίως θα αποτελέσει ένα πόλο συσπείρωσης για το ζωντανό δυναμικό της διαχείρισης έργων, ο οποίος ελπίζουμε ότι δεν θα είναι ούτε στην Αθήνα, ούτε στη Θεσσαλονίκη αλλά θα είναι εδώ μέσα στο Δημοκρίτειο, στη Θράκη.

ΠτΘ: Αν ήταν να στείλετε ένα μήνυμα στους ανθρώπους του κατασκευαστικού τομέα που δραστηριοποιούνται στην περιοχή μας, έχουν εδώ την έδρα της επιχείρησής τους και το πιθανότερο είναι ότι εξαρτάται το μέλλον τους από την περιφερειακή αγορά έργων, τι θα τους λέγατε;

Απ.: Το μήνυμα είναι «εκσυγχρονιστείτε». Εκσυγχρονισμός δεν σημαίνει αγοράζω απλώς ένα καινούριο μηχάνημα... Σημαίνει εκσυγχρονίζω μεθόδους, εκσυγχρονίζω τα εργαλεία παρακολούθησης, εκσυγχρονίζω κυρίως τη νοοτροπία αντιμετώπισης των προβλημάτων. Εμείς είμαστε στο πλευρό τους. Μπορούμε να τους βοηθήσουμε σε ό,τι θελήσουν από εμάς, από την άποψη της τεχνογνωσίας την οποία διαθέτουμε, να τους ενημερώσουμε, να τους καταρτίσουμε και εν πάση περιπτώσει να τους βοηθήσουμε στο σύνολο του έργου τους. Πιστεύω ότι οι καιροί είναι «καλοί» μεν για την ώρα, γενικά, αλλά τα πράγματα θα αρχίσουν να δυσκολεύσουν μετά το 2006 πανελλαδικά και συνεπώς αυτό θα έχει και μία αντανάκλαση στο εσωτερικό της χώρας όπου πια, και άλλες εταιρείες εκτός Θράκης θα έρθουν να αναζητήσουν στην περιοχή μερίδια της αγοράς πολύ μεγαλύτερα, τα οποία ενδεχομένως δεν τους ενδιαφέρουν σήμερα γιατί έχουν τον πακτωλό των μεγάλων έργων της Ολυμπιάδας και του ΓΚΠΣ που είναι κυρίως στην Αθήνα.

ΠτΘ: Οι σχέσεις μεταξύ Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων και Τεχνικών Εταιρειών είναι περιορισμένες στο ελάχιστο στην Ελλάδα. Ποια είναι η άποψή σας για την χρηματοδότηση των ανωτάτων σπουδών από τον ιδιωτικό τομέα με στόχο την δημιουργία στελεχών που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες του;

Απ.: Έχουν αναπτυχθεί ορισμένοι μηχανισμοί συνεργασίας μεταξύ μας, όπως τα χρηματοδοτούμενα από το Υπουργείο Παιδείας, προγράμματα πρακτικής άσκησης, αλλά αυτά δεν επαρκούν σε καμία περίπτωση και είμαι ο τελευταίος που θα πει ότι είναι αρκετά. Αυτά ήταν το πρώτο βήμα. Ένα επόμενο βήμα - πραγματικό - θα πρέπει να κάνουν οι ίδιες οι επιχειρήσεις. Τις οποίες μπορούμε να τροφοδοτήσουμε με φοιτητές μας να δουλέψουν και να αποκτήσουν μία πείρα παρέχοντας συγχρόνως υπηρεσίες σ' αυτές τις τεχνικές εταιρείες. Θα πρέπει αυτή η ενέργεια και η εργασία να είναι ανταποδοτική. Περιμένουμε μία ανταπόκριση από τις τεχνικές εταιρείας πάνω στο θέμα. Όσο για τη χρηματοδότηση, αυτή εξαρτάται από το γενικότερο νομοθετικό πλαίσιο που διέπει την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση στην Ελλάδα. Δεν μπορούν να γίνουν τέτοιες κινήσεις αυτόνομα από πλευράς ιδιωτών αν δεν τους βοηθάει το νομοθετικό πλαίσιο. Αυτό που θα μπορούσαν όμως να κάνουν σίγουρα, είναι: για εξειδικευμένα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζουν και δεν μπορούν να τα λύσουν είτε εσωτερικά είτε υπό μορφή μελετών, να τα ψάχνουμε υπό μορφή ερευνητικών προγραμμάτων και να τους δίνουμε λύσεις. Ενισχύοντας δηλαδή τη γνώση και στο Πανεπιστήμιο με την ερευνητική δουλειά, μπορούν να αποκομίσουν ένα ουσιαστικό όφελος γιατί θα τους απαλλάσσει από ένα σοβαρό πρόβλημα.

Η προσωπική μου, πάντως, άποψη είναι ότι η χρηματοδότηση μπορεί να είναι κάτι θετικό. Υπό όρους πάντοτε βεβαίως, αφού καθοριστεί ένα πλαίσιο καλής και σωστής λειτουργίας. Καταρχήν όμως είναι θετικό.

Κωνσταντίνος Σιμόπουλος

ΠτΘ: Υπάρχει διαπιστωμένη ανεπάρκεια επιστημονικών στελεχών και ο κλάδος των κατασκευαστών αποδίδει σ' αυτήν μία από τις αιτίες των προβλημάτων ανταγωνιστικότητας που αντιμετωπίζει. Στην διημερίδα διατυπώθηκαν διάφορες - συγγενείς - απόψεις για το πώς μπορεί αυτή η ανεπάρκεια να αντιμετωπισθεί. Εσείς μιλήσατε για «αναμόρφωση του προγράμματος σπουδών». Τι σημαίνει αυτό και πώς μπορεί να προωθηθεί στην πράξη;

Απ.: Αυτό που λέω εγώ, είναι ότι υπάρχει ανάγκη για τη δημιουργία του «νέου στελέχους» για τα μεγάλα έργα. Σήμερα, το προαπαιτούμενο είναι η ειδική γνώση και η εξουσία που έχει κανείς στη διαχείριση. Η ειδική γνώση είναι διασκορπισμένη όπως και η εξουσία. Αυτές είναι οι δύο προϋποθέσεις για να λειτουργήσει κανείς αξιόπιστα τεχνοκρατικά: Στην προσέγγιση λοιπόν που πρέπει να κάνουμε, οφείλουμε να δούμε την απαίτηση της εποχής μας που έχει προχωρήσει πέρα από τη διαχείριση της πληροφορίας (η εποχή της πληροφορίας εθεωρείτο ότι είναι η τελευταία μετά τις προηγούμενες επαναστάσεις την αγροτική, τη βιομηχανική και την τεχνολογική και ότι όποιος διαχειριζόταν την πληροφορία, είχε την ειδική γνώση και άρα μπορούσε να είναι μάστερ δηλαδή να είναι και επιβλέπων μιας κατάστασης, να έχει την εξουσία). Αυτή η εποχή, έχει πλέον αρχίσει να ξεπερνιέται. Είμαστε σε μία νέα, η οποία χαρακτηρίζεται από την διεπιστημονική προσέγγιση. Η ανάγκη της νέας εποχής, επιβάλλει τη δημιουργία στελεχών που να έχουν προσέγγιση στη γνώση διαφορετικών χώρων. Σήμερα το να είναι κάποιος μόνον πολιτικός μηχανικός ή οικονομολόγος ή μόνον αρχιτέκτονας ή μεταλλειολόγος, δεν λέει τίποτα... Πρέπει κάποιος να έχει όχι μόνο τις βασικές σπουδές του πολιτικού μηχανικού αλλά να έχει πτυχία, μέσα στις βασικές του σπουδές, από οικονομία, από κυβερνητική, κ.α. Μιλάμε δηλαδή για τη δημιουργία του «νέου στελέχους» μέσα από μια αναμόρφωση ουσιαστική των προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών στα Τμήματα. Τα οποία δεν πρέπει να μένουν αγκυλωμένα με τα παλαιά προγράμματα σπουδών που τείνουν να είναι πλέον απαρχαιωμένα εν σχέσει με τις σύγχρονες απαιτήσεις των καιρών. Και εδώ έρχεται η παρέμβαση του Πανεπιστημίου για να δημιουργήσει αυτό που στα προηγμένα κράτη έχει γίνει, δηλαδή τα join programs όπου κάτω από το ίδιο πτυχίο υπάρχει συνδεδεμένη γνώση συγγενών πεδίων.

Αυτό στην πράξη θα μπορέσει να γίνει με το να κατανοήσουμε τη νέα φιλοσοφία και να μπορέσουμε να την περάσουμε μέσα από ένα αγκυλωμένο σύστημα, το οποίο, δυστυχώς, διοικεί τα Πανεπιστήμια... Αυτή τη στιγμή, πώς θα πείσουμε το μεγαλοκαθηγητή, ο οποίος είναι εκεί πάρα πολλά χρόνια και ξέρει να διδάσκει το συγκεκριμένο του μάθημα, ότι στο μάθημά του θα πρέπει να μπουν και άλλα στοιχεία τα οποία ο ίδιος δεν γνωρίζει, όμως η ανάγκη το επιβάλλει και αυτός θα πρέπει να το δεχθεί - άρα πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε αυτή την ανάγκη και μετά να μας εμπνεύσει η φιλοσοφία της διεπιστημονικής «διαπλοκής» ή της διεπιστημονικής συνεργασίας, για να μπορέσουμε να αποδώσουμε στην κοινωνία και στις απαιτήσεις της στελέχη τα οποία θα είναι ικανά να διαχειριστούν μεγάλα έργα που έχουν περίπλοκες απαιτήσεις. Το να συνεργάζονται τρεις ή τέσσερις ειδικοί, ίσως δεν φθάνει. Θα πρέπει αυτοί οι οποίοι συνεργάζονται να μπορούν να παρακολουθούν ο ένας τη σκέψη του άλλου. Νομίζω ότι μπήκαμε πια στην εποχή της βιονοημοσύνης, το biointelligence age, για το οποίο έχω κάνει λόγο σε κάποιες αναφορές μου.

Σήμερα, π.χ., κανένας γιατρός δεν μπορεί να κάνει σοβαρή έρευνα γνωρίζοντας μόνο ιατρική: αν δεν ξέρεις βιολογία, μοριακή βιολογία, γενετική, φυσική, χημεία, πλέον έρευνα στην ιατρική δεν μπορείς να κάνεις. Με τον προσπορισμό γνώσεων από διαφορετικά γνωστικά πεδία φτιάχνεται το στέλεχος που διεκδικεί η σύγχρονη εποχή.

ΟΙ ΔΙΔΑΣΚΟΜΕΝΟΙ Σχόλια και εντυπώσεις από την διημερίδα:

Ζήσης Πεχλιβάνης, Φοιτητής στο 5ο έτος Πολιτικών Μηχανικών

Από την εμπειρία μου έχω καταλάβει ότι το Πολυτεχνείο σου δίνει κάποια σημαντικά εφόδια, σε βάζει πιο πολύ σε θεωρητικό επίπεδο παρά σε πρακτικό. Παρακολουθώντας όμως το Συνέδριο κανείς αντιλαμβάνεται ότι έχει πάρα πολλές προοπτικές. Εδώ μέσα έχουν ακουστεί πράγματα που δεν φανταζόμασταν καν ότι υπάρχουν- δεν μας έχουν ενημερώσει.. Ήταν μια ευκαιρία να δούμε τι ακριβώς χρειάζεται η αγορά εργασίας, ποιο αντικείμενο έχουμε ακόμα να μελετήσουμε, με το οποίο θα μπορούσαμε να ασχοληθούμε αργότερα.

Σταύρος Ανταβίδης, Φοιτητής Πολιτικός Μηχανικός στο πτυχίο

Είναι εξαιρετικά δύσκολο να συμπεριλαμβάνονται τόσο εξειδικευμένα έργα (όπως η διαχείριση της Απικής Οδού ή της Ζεύξης Ρίου Αντιρρίου) στο πρόγραμμα σπουδών. Αλλά θα μπορούσαν να γίνονται κάποιες ημερίδες πιο κοντά στο φοιτητή, για να τον βοηθήσουν, με τα στοιχεία που δίνονται, περισσότερο.

ΠτΘ: Νιώθεις έτοιμος να αντεπεξέλθεις στις απαιτήσεις της αγοράς, στον ανταγωνισμό;

Στ. Ανταβίδης: Ειδικότερα στη διαχείριση; Νομίζω όχι Είναι πολύ δύσκολο πρόβλημα η διαχείριση των έργων. Αν μπορούσαν να γίνουν διατμηματικά προγράμματα σπουδών θα ήταν πολύ θετικό. Ήδη στην Ξάνθη ακούγεται ότι θα ξεκινήσει ένα σχετικό με «διαχείριση έργων», σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Μακεδονία και αυτό είναι πολύ καλό γιατί στην Ελλάδα δεν υπάρχουν τέτοια μεταπτυχιακά, είσαι αναγκασμένος να πας στο εξωτερικό για να αποκτήσεις τη γνώση... Επιπλέον, εμένα που σύντομα τελειώνω - και ίσως και άλλους φοιτητές - με τρομάζει το γεγονός ότι στο εξωτερικό υπάρχουν τόσοι διευρυμένοι τομείς με τους οποίους μπορείς να ασχοληθείς αλλά για τους οποίους δεν έχεις καμία ενημέρωση, βλέπεις ότι δεν υπάρχει υποδομή από το Πανεπιστήμιο να την αποκτήσεις και κάπου είναι λογικό γιατί η εξειδίκευση, τουλάχιστον όπως παρουσιάσθηκε στο συνέδριο, είναι τεράστια... Θα πρέπει να υπάρξει μια οργάνωση.. . Ίσως τα πανεπιστήμια να έρθουν σε επαφή με τεχνικές εταιρείες, να δούμε πού υπάρχει κάποια ανάγκη πραγματική έτσι ώστε ο πολιτικός μηχανικός βγαίνοντας από το Πανεπιστήμιο να έχει κάποια εφόδια σε συγκεκριμένα πράγματα που ζητούνται έξω και πιθανά να είναι καινούρια, για τα οποία δεν έχει ενημερωθεί ούτε διδαχθεί.

Γιώργος Λίττας, φοιτητής στο 5ο έτος Μηχανικών Περιβάλλοντος

Απ. (στην ίδια ερώτηση): Η αλήθεια είναι ότι θεωρητικό υπόβαθρο υπάρχει Το θέμα είναι αν έχουμε τη δυνατότητα πλέον να εφαρμόσουμε αυτά που έχουμε μάθει θεωρητικά σε πρακτικό επίπεδο. Δηλαδή να μας ζητηθούν κάποια συγκεκριμένα πράγματα και να μπορέσουμε να τα εφαρμόσουμε. Η πράξη από τη θεωρία έχει μεγάλη διαφορά. Πιστεύω ότι ως ένα βαθμό κάποια πράγματα αποκτούνται εμπειρικά στο επάγγελμα έξω, αλλά σίγουρα χρειάζεται το θεωρητικό υπόβαθρο να είναι αρκετά ισχυρό ώστε να μπορέσεις να υποστηρίξεις την εμπειρία αυτή.. Να ξέρεις, όταν κάνεις κάτι, γιατί το κάνεις.

ΠτΘ: Το δικό σου υπόβαθρο θεωρείς ότι είναι ισχυρό;

Η αλήθεια είναι ότι είμαι λίγο φοβισμένος για το μέλλον. Γιατί ακριβώς, δεν ξέρω και τι θα μου ζητηθεί... Επειδή το καθεστώς της Σχολής μου είναι λίγο γενικό αυτή τη στιγμή, είναι καινούρια σχολή και δεν είναι ξεκαθαρισμένα πολλά πράγματα ακόμη, δεν γνωρίζω τι ακριβώς θα μου ζητηθεί να κάνω έξω. Και απ' αυτή την άποψη είμαι λίγο αγχωμένος. Αλλά γενικότερα δεν έχω φοβίες ότι αυτά που ξέρω μέσα από το Πανεπιστήμιο είναι ελλιπή ή δεν θα με βοηθήσουν. Πάντως, σίγουρα «το περισσότερο» πάντα βοηθάει σε κάθε τομέα.

ΠτΘ: Πώς «ονειρεύεσαι» το ιδανικό Πανεπιστήμιο;

Ζ. Πεχλιβάνης: Με πολύ καλύτερη υποδομή από τη σημερινή, με περισσότερες αίθουσες διδασκαλίας, οι τομείς να είναι διευρυμένοι, το ίδιο και το πρόγραμμα σπουδών, διότι έξω απ' ό,τι βλέπουμε υπάρχει πολύ μεγάλη εξειδίκευση πλέον, γεγονός που αποδεικνύεται και με τα μεταπτυχιακά που ουσιαστικά πρόκειται για εξειδίκευση και βλέπουμε πως όσο περνούν τα χρόνια όλο και περισσότεροι φοιτητές εξειδικεύονται, παίρνουν κάποιο μεταπτυχιακό. Αυτό ίσως θα μπορούσε να γίνει και σε προπτυχιακό επίπεδο, βέβαια όχι με τις ίδιες απαιτήσεις... Αλλά ίσως με περισσότερα συγγράμματα, ίσως κάποια μεγαλύτερη δαπάνη από το Υπουργείο, περισσότερη προσοχή, καθηγητές που να είναι εξειδικευμένοι πάνω σε συγκεκριμένους τομείς και όχι να μεταβιβάζουν στο φοιτητή απλές πληροφορίες που αποκτούν διαβάζοντας κάποια συγγράμματα ή επιστημονικά περιοδικά ή από τις επαφές τους με άλλους συναδέλφους τους.